Həkim hemofiliya xəstəliyindən DANIŞDI: yaş irəlilədikcə...
“Hemofiliya faktor VIII və faktor IX çatışmazlığı ilə rast gəlinən irsi qan laxtalanması pozğunluğudur. Adətən daşıyıcı genlər anada olur, oğlan övladlarına ötürülür, bəzən isə genetik mutasiya nəticəsində qız övladlarında da rast gəlinə bilər”.
Musavat.com xəbər verir ki, bu fikirləri Səhiyyə Nazirliyinin rəsmi instaqram hesabında nazirliyin mütəxəssis-eksperti, hematoloq Şəhla Şabanova açıqlayıb.
Onun sözlərinə görə, istər Hemofiliya A, istər Hemofiliya B irsi genetik xəstəlikdir:
“Lakin, yaş irəlilədikcə və ya bəzi başqa səbəblərdən qan laxtalanması faktoruna qarşı antitel yarana bilər ki, bu antitel nəticəsində faktor çatışmazlığı Qazanılmış Hemofiliya xəstəliyinə səbəb olur. İstər Hemofiliya A, istər Hemofiliya B xəstələrində faktor səviyyəsindən asılı olaraq xəstəlik 3 qrupa ayrılır. Yüngül dərəcə - bu zaman dolaşımdakı faktor səviyyəsi 5-40 % arasında olur. Bu cür xəstələrdə spontan qanama olmur. Adətən mayor əməliyyatlar zamanı ciddi qanamalar izlənilə bilər”.
Mütəxəssis-ekspert bildirib ki, serumdakı faktor səviyyəsi - 1-5 % Orta dərəcəli Hemofiliya kimi dəyərləndirilir:
“Bu xəstələrdə ara-sıra spontan qanama görülə, travmalar və ya əməliyyat əsnasında ciddi qanama izlənilə bilir. Ağır dərəcəli hemofiliya xəstələrində serum faktor səviyyəsi 1%-dən az olur. Yenidoğulmuş dövründən etibarən oynaq içi, əzələ içi ciddi qanamalar görülə bilir. Ən kiçik əməliyyatlarda belə uzun qanamalar müşahidə edilir”.
Bundan başqa həkim qeyd edib ki, bir çox halda hemofiliya yenidoğulmuşların sünnəti nəticəsində uzanan qanama səbəbi ilə təsadüfən rast gəlir və ya bir az daha yuxarı yaş qrupunda iməkləmə və hərəkət zamanı hematom və hemartrozlar, yəni oynaq içinə, əzələ içinə qanamaların olması ilə müayinələra başlanılır.
Adətən Aptz deyilən dəyər normada yüksək olması izlənilir, bu halda APTZ qarışım testindən istifadə edilir:
“Aptz qarışım testi hemofiliya şübhəsi olan xəstənin plazması ilə sağlam insanın plazması qarışdırılır, əgər Aptz dəyəri 50%-dən çox düzələrsə, faktor çatışmazlığı təxmin edilir. Bu halda laborator analiz, eləcə də klinik təzahür serumda faktor səviyyəsini yoxlatmağa yetərli olur”.
Hematoloq qeyd edib ki, hemofiliya A zamanı faktor 8, Hemofiliya B zamanı Faktor 9 çatışmazlığı müşahidə edilir.
Eyni zamanda Şəhla Şabanovanın sözlərinə görə qan durulaşdırıcıların nəzarətsiz istifadəsi ciddi qanaxmalara, qaraciyər çatışmazlığına səbəb ola bilər. Araşdırmalar zamanı 40-45 yaşdan yuxarı insanların uzun müddət bu tip dərmanlardan istifadəsi ürək-damar probleminin qarşısını almağa imkan versə də, ciddi mədə-bağırsaq, beyin içi qanamalarla müşahidə edilir”.
