TRT-nin “Sadık Ahmet” filmi: Qərbi Trakya türklərinin mübarizəsindən bəhs edilir
İstanbul Atatürk Mədəniyyət Mərkəzində TRT-nin birgə istehsalı olan “Sadık Ahmet” filminin ilk nümayişi keçirilib.
Bizimyol.info "trthaber"ə istinadən xəbər verir ki, Qərbi Trakya türklərinin demokratik hüquqları uğrunda mübarizə aparan mərhum Sadiq Əhmədin həyatından bəhs edən film maraqla izlənilib. Aktyorlar və filmə ilk dəfə baxanlar öz hiss və düşüncələrini bölüşüblər. Onun həkim kimliyi, siyasi təzyiqlər və mübarizələrlə keçən ömür, Qərbi Trakyada türk və müsəlmanların hüquqlarını müdafiə edən icma lideri... Qərbi Trakya türklərinin əfsanəvi lideri Sadiq Əhmədin həyatı TRT-nin ortaq istehsalı ilə böyük ekranlara gətirilib.
Ssenari müəllifi Mert Dikmen, rejissoru Hakan Yonat olan filmin prodüseri Mahmut Cüneyt Gözdür. Dr.Sadıq Əhməd rolunu aktyor Turqay Aydın canlandırıb.
Rejissor Hakan Yonat, film haqqında: "Mən gözəl aktyor heyəti ilə işlədim. Bu mənim üçün əla fürsət idi. Bu, böyük bir rahatlıq, böyük qürur idi. Ona görə də bu qədər zövqlü idi”, - deyib.
Güclü aktyor heyəti ilə diqqət çəkən filmin çəkilişləri Ədirnədə tamamlanıb.
Aktyorlar arasında; Nur Fettahoğlu, Erkan Can, Ozan Akbaba, Renan Bilek, İlker Aksum, Taner Rumeli, Burak Satıbol, Uğur Yücel, Erdal Beşikçioğlu, Suzan Kardeş və Doğukan Güngör kimi uğurlu adlar da yer alır.
Sadiq Əhmədin ailəsi çox həyəcanlı idi
Fevralın 2-də ekranlara çıxan filmin ilk nümayişi İstanbul Atatürk Mədəniyyət Mərkəzində keçirilib. Nümayişdən əvvəl Sadiq Əhmədin ailəsində həyəcan pik həddə çatıb.
Sadiq Əhmədin həyat yoldaşı İşıq Əhməd isə “24 iyul 1995-ci ili heç vaxt unutmuram. Həyat yoldaşımı itirdiyim an. İndi isə bir az sonra baxacağım filmdə bunu yenidən yaşayacam”, sözləri ilə hisslərini dilə gətirib.
Övladları qürur və kədəri birlikdə yaşayıblar. İştirakçılar Sadiq Əhmədin ailəsi ilə də eyni həyəcanı paylaşıblar.
Film Qərbi Trakya türklərinin mübarizəsindən bəhs edir
Sadiq Əhmədin qurduğu Demokratiya Bərabərlik və Sülh Partiyasının sədri Çiğdem Asəfoğlu və Xaricdəki Türklər və Qohum Toplumların (YTB) sədri Abdullah Eren filmi TRT Xəbər üçün dəyərləndiriblər.
Çiğdem Asəfoğlu filmin çox gözəl olduğunu, müqəddəs bir işin övladları, böyük bir lider olduqlarını vurğulayaraq xoşbəxtliklərini dilə gətirib.
YTB prezidenti Abdullah Eren: “Bu film vasitəsilə biz Qərbi Trakya və orada yaşayan azlıqları, yaşadıqlarını və simvolik lideri Sadiq Əhmədi daha yaxından tanıyacağıq”, - deyib.
Qərbi Trakya səbəbinin simvolu 'Doktor Sadık Əhməd kimdir?
Qərbi Trakya türklərini “türk” adlandırdığı üçün həbs edilən doktor Sadiq Əhməd, Qərbi Trakyada azlığın hüquqlarını qoruyan Lozanna Sülh Müqaviləsi imzalanmasının 73-cü ildönümündə 48 yaşında şübhəli yol qəzasında dünyasını dəyişib.
1947-ci ildə Qərbi Trakiyanın Gümülcine vilayətinin Küçük Sirkeli kəndində anadan olan doktor Sadiq Əhməd tibb təhsilini Ankara və Salonikidə tamamlayıb, 3 ilə yaxın Yunan ordusunda məcburi hərbi xidmət keçib.
“Türk” dediyi üçün həbs cəzası aldı
1978-ci ildə həkim olaraq ailəsinin yanına qayıdan Sadiq Əhməd 1985-ci ildə Qərbi Trakyadakı hüquq pozuntularına diqqət çəkmək üçün petisiya kampaniyası başladıb, lakin 1988-ci ildə kampaniyaya görə 30 ay həbs cəzasına məhkum edilib.
Əhməd 1990-cı ildə Qərbi Trakya türklərinə “türk” deyə müraciət etdiyi üçün yenidən həbs cəzasına məhkum edilib.
“Türk olmaq cinayətdirsə, bunu təkrar edirəm: mən türkəm və belə də qalacağam”
Həbsxanaya getməzdən əvvəl: “Məni sırf türk olduğum üçün həbsxanaya aparırlar. Türk olmaq cinayətdirsə, bunu təkrar edirəm; Mən türkəm və belə də qalacağam", - deyərək ən məşhur bəyanatlarından birini verən Dr. Ahmetin Komotinidəki məhkəməsinə minlərlə insan axın edərək binanın qarşısında "Biz Türkük" şüarları səsləndirib.
Sadık Əhməd 1995-ci ildə yazdığı “Qərbi Trakyada Yaşayan Türk Birliyinin Şikayət və Talepləri” adlı məqaləsində bu sətirləri yazır: “Qərbi Trakya Yunanıstana verildiyi gündən bəri Yunan hökumətləri türk cəmiyyətlərini həmişə özləri üçün təhlükə olaraq görüblər. Bu ideya əsasında həyata keçirilən siyasət aşağıdakı iki əsas başlıq altında toplanır. Birinci; türk cəmiyyətini köçə məcbur etmək, ikincisi; Köç olmasa assimilyasiya edə bilmək”.
Yunanıstanın “türk” kimliyini inkar etməsi
Dr. Sadiq Əhməd eyni başlıqlı yazısında “Türk Kimliyinin İnkarı” alt başlığı altında bu açıqlamaları verib:
“Ana dilinin türk olması, adət-ənənələr, din və milli sərvətlər azlığın türk olduğunu açıq şəkildə ortaya qoyur. Yunanıstanın dövlət rəsmiləri və bütün idarəetmə səviyyələri cəmiyyətin irqini inkar edir və onun yalnız müsəlman olduğunu iddia edirlər. Hətta cəmiyyətin irqinin yunan olduğunu deməyə cəsarət edirlər. Bu iddiaları müdafiə etmək üçün 1928-ci ildə qurulan "Komulcine Türk Gənclik Birliyi", 1936-cı ildə qurulan "Qərbi Trakya Türk Müəllimlər Birliyi" və daha sonra qurulan "İskeçe Türk Birliyi" bağlandı. Türkcə yalnız Türkiyə vətəndaşlığına istinad edir: Bu fikrə əsaslanaraq Bidayət, Apellyasiya Məhkəməsi və daha sonra Apellyasiya Məhkəməsi birliklərin bağlanmasına razılıq verdi”, - deyə qeyd edib.
Qərbi Trakya türklərinin ilk və tək siyasi partiyası
Doktor Sadiq Əhməd 1989-cu ilin yayında və 1990-cı ilin yazında Yunanıstanda keçirilən ümumi seçkilərdə aldığı yüksək səs faizi ilə müstəqil millət vəkili kimi parlamentə daxil olub. 1991-ci ildə Qərbi Trakya türklərinin ilk və yeganə siyasi partiyası olan Dostluq, Bərabərlik və Barış Partiyasını (DEB) qurub.
Yunanıstan Sadiq Əhmədin seçilməsinə mane olmaq üçün həm siyasi partiyalar, həm də müstəqil namizədlər üçün 3 faizlik seçki baryeri qoyub.
Şübhəli yol qəzasında dünyasını dəyişib
Sadiq Əhməd 24 iyul 1995-ci ildə Qərbi Trakyada azlıqların hüquqlarını qoruyan Lozanna Sülh Müqaviləsi imzalanmasının 73-cü ildönümündə 48 yaşında şübhəli yol qəzasında dünyasını dəyişib.
O, 1970-1980-ci illərdə Yunan dövləti tərəfindən sıxışdırılan Qərbi Trakyada 150 minə yaxın müsəlman-türk xalqına rəhbərlik edib.
Doktor Əhməd “Qərbi Trakyada Yaşayan Türk Birliyinin Şikayət və İstəkləri” adlı məqaləsini bu sözlərlə tamamlayıb: “Qərbi Trakya türklərinin doğulub boya-başa çatdıqları yerdə insancasına yaşamaq, irq, dil, din, adət-ənənə, mədəniyyət, bərabərhüquqlu vətəndaş kimi yaşamaq hüququna hörmət edilməsini istəyirik və gözləyirik”.
