Həyat ucu-bucağı görünməyən, sirli-sehrli, şəfalı-cəfalı, acılı-şirinli, möhtəşəm və ecazkar bir məkandır. Ömür isə bu məkanda alovlana-alovlana alışıb, yana-yana, əriyə-əriyə sönüb qürub edən bir zamandır. Bu zaman axın-axın illərdir. Bu axının içərisində insan ömrü, insan həyatı da var. Beləcə ulu Tanrının yaratdığı insan öz yaratdıqları ilə əbədi yaşayır. Bu isə insanı tarixə çevirir, zamanın ovcunda əzilən deyil, qalib gələn ziyaya döndərir. Belə ziyalılardan biri də tanınmış alim, dəyərli insan, ləyaqətli və cəfakeş vətəndaş, bacarıqlı və təşəbbüskar rəhbər Meyvəçilik və Çayçılıq Elmi-Tədqiqat İnstitutunun direktoru, dosent İlham Qaraqurbanlıdır.

Söhbət Meyvəçilik və Çayçılıq Elmi-Tədqiqat İnstitutunun direktoru, dosent İlham Qaraqurbanlıdan gedir. O İlham Qaraqurbanlıdan ki, sözünün qədir-qiymətini bilir. O İlham Qaraqurbanlıdan ki, sözü zərgər dəqiqliyi ilə seçir və onu hədəfə vurur. O İlham Qaraqurbanlıdan ki, sözünün ağasıdır. O İlham Qaraqurbanlıdan ki, sözü ilə əməli həmişə üst-üstə düşür. İllər keçdikcə, zaman dəyişdikcə, hamı zamana uyğun hərəkət etməyə çalışır. O isə dəyişməzdir. Ona görə də İlham müəllim daim qərarlı, sakit, iradəli, səriştəli və seçmək qabiliyyətinə malik, seçdiyini sevən, ona vurulan, ona tapınan bir insandır.

Burada bir haşiyə çıxmaq istəyirəm. Dahi şairimiz Nizami Gəncəvinin “Xeyir və Şər” mənzum hekayəsindəki ibrətamiz faktlar diqqəti daha çox cəlb edir. Onun “Yeddi gözəl” poemasında Cin şahzadəsinin söylədiyi bu hekayətdə xeyirlə şərin mübarizəsi əks etdirilir. Əsərdə Xeyir, kürd və kürdün qızı xeyirxah qüvvələr, xeyirxahlığı təmsil edən surətlərdir. Şər isə burada pisliyi, mənfiliyi əks etdirir.

Susuz səhrada Xeyir bir içim su üçün Şərə yalvarır, ona qiymətli ləl təklif edir. Lakin Şər öz adı kimi iş görərək nəinki Xeyirə su vermir, əksinə, gözlərini də çıxararaq onu tək-tənha qoyub gedir. Xeyiri bir kürd qızı xilas edir. Gözlərini isə qızın atası sağaldır. Xeyir bunların yanında qalaraq bir ailə kimi yaşayır. Kürd ona öz doğma övladı kimi münasibət göstərir, qızını da Xeyirə verərək bütün var-dövlətini onun sərəncamına verir. Xeyir, kürd və kürd qızı arasında olan münasibətlər təmənnasız olub, əsl xeyirxahlıq nümunələridir. Onların hər birinin xeyirxahlığı cavabsız qalmayıb, digəri tərəfindən yüksək qiymətləndirilir.

Xeyirin yaxşı işləri bununla bitmir. O, öz ölkəsinə qayıdarkən adına uyğun hərəkət edərək xəstə şah qızını sağaldır, heç bir təmənna güdmür. Ona var-dövlət təklif edən şaha Xeyir belə söyləyir:

Mənfur Şərin isə əsərdə aqibəti öz xasiyyətinə uyğun olur, onun xəyanət üzərində qurulan səadəti heçə dönür, puç olur.

Hekayə şərin, zülmün uzun sürməyəcəyinə, xəyanətkar adamın gec-tez cəzaya çatacağına oxucunu inandırır. İnsan səadətinə yüksək qiymət verən şair xoşbəxtliyin qədrini bilməyi, insanlara bir-birinə arxa, dayaq olmağı, həyatı gözəlliklər və dünya nemətlərindən birlikdə faydalanmağı tövsiyə edir.

Hekayədə bir daha təsdiq olunur ki, xeyirxahlıq, yaxşılıq, düzlük, ədalət zərbələrə məruz qala bilər, əzilə bilər, lakin heç vaxt məhv edilə bilməz. Vicdanı pak, nəfsi təmiz olan insanlar heç vaxt xeyiri məhv etməyə qoymazlar. Bəşəriyyət həmişə insanlığa bəla kəsilmiş şərə qarşı mübarizə aparmalı, xeyirxahlığı, ədaləti yaşatmalı, şəri, zülmü məhv etməlidir.

Həmişə bu məsəli çəkəndə istər-istəməz İlham müəllimin həyatda etdiyi saysız-hesabsız yaxşılığı yada düşür. Xalqımızın ən gözəl xüsusiyyətlərindən olan insana yaxşılıq etmək, qayğı göstərmək İlham müəllimin əqidə manifestidir. Onun yaxşılıq etdiyi insanların sayını müəyyənləşdirmək çox çətindir. O, insanlara qayğı göstərir, onların işinə yarayır. Bu, onun həyatını mənalandırır, dəyərini, qiymətini yüksəldir. İlham müəllim, sözün həqiqi mənasında, bir çox insan üçün ümid və inam yeridir.

Tarixdə nə baş verirsə, onu insan edir. İnsanın yaratdığı böyük dəyərlərə qiymət verərkən biz tarixdən kənara çıxırıq. K.Yaspers yazırdı: “Biz insanı özünün yaratdığı nəhəng əməllərdə görərkən tarixin sərhədini keçirik; bu əməllərlə insan varlığı tapıb başa düşür və onu başqaları üçün də əlçatan edir”. İlham müəllimin həyatinın, fəaliyyətinin özəyini məhz bu ali məqam əhatə edir.

İlham müəllim bütün zamanlarda öz ləyaqətini, izzəti-nəfsini qoruyub saxlaya bilib. Görkəmli Azərbaycan alimi Nəsrəddin Tusinin belə bir fikrini yada salmaq çox vacibdir: “Başqasına etdiyin yaxşılığı unuda bilərsən, ancaq sənə edilən yaxşılığı unutmamalısan”. Bu fikir həmişə mənim qəlbimdə yaşayır. Ona görə də İlham müəllimin etdiyi yaxşılıqları, qayğıkeş əməlləri, xeyirxah və inamlı işləri onu insanların qəlbində daim ucaldır, zirvələrə qaldırır. Onun insanlara həmişə səmimi, xeyirxah və qayğıkeş olması bizim üçün əbədi bir örnəkdir.

İlham müəllim həddən artıq tələbkardır. O, biganəliyi xoşlamır. Elinin-obasının qədrini biləndir, xalqa xidməti həyatının məna və məqsədi hesab edir. İlham müəllim saf əqidəsi və məsləki olan ziyalıdır. Onun əqidəsi həmişə humanizmə, həqiqətə, ədalətə söykənib. O öz müdrikliyi, zəkası, dünyanı dərketmə qabiliyyəti ilə başqalarından fərqlənən vətəndaş-ziyalıdır.

Sokratdan soruşardılar: “İnsanda ən çox nəyi qiymətləndirirsən?” Filosof tərəddüd etmədən “İnsaniyyəti, insana layiq keyfiyyətləri”- deyə cavab verərdi. Hər bir insan üçün insaniyyətə tam sahib olmaq ən böyük şərəfdir. Məhz İlham müəllimlə təmasda olarkən həmişə onun söz-söhbətlərindən, davranışından, özünə münasibətdə belə bir ilahi fikir nur kimi ətrafa yayılır: “İnsanlar, insan olun, bu Sizin birinci vəzifənizdir!”. İlham müəllimin nəsillərə anlatmaq istədiyi saf əqidə və məslək məhz budur!

...İnsanın həyatı onun tərcümeyi-halıdır. Hörmətli İlham müəllimin keçib gəldiyi şərəfli ömür yolu qrammatik cəhətdən səlis, cızma-qarasız yazılmış, bədii üslub baxımından məzmunlu, əhatəli, zəngin həyat yolu ilə dolğun olan tərcümeyi-hal kimidir. Ocaqda ağsaqqal olmaq, ağsaqqal yaşına ucalmaq nə qədər şərəflidirsə, cəmiyyətdə ağsaqqal olmaq bir o qədər məsuliyyətli və çətin bir işdir. Onun həyat yolu zəngindir, məzmunludur, oxunaqlı roman kimidir, dəfələrlə varaqlamaq istədiyin kitab kimidir. Gözəl həmsöhbətdir. Yaşından asılı olmayaraq insanı, qarşısındakını dinləmək səbri var. Dinləyib təsəlli vermək, mənəvi dayaq olmaq, atalar misalı ilə öyüd vermək, düz yola çəkmək, Allaha sığınmağı təlqin etmək böyüklüyü var. O qarşısındakının yaxşı keyfiyyətlərini qısqanmır, əksinə uca tutur, əl tutur, büdrəməyə qoymur, gələcəyə qanadlandırır, ruh verir, yeri gələndə ruha dəstək verir.

Cox hörmətli İlham müəllim əməli gözəl, sözü bütöv olanlardandır. O dediyi sözün əsl mənada sahibi və əsgəridir. Əsgər vətənin keşiyində durduğu kimi, o da sözünün keşiyindədir. Sözünü əməliynən tamamlayanlardan, sözü hörmətə mindirənlərdəndir.

Mənim yaşım da az deyil, cox kişilər görmüşəm, sözü abırdan salanları da, sözünə sahib çıxmayanları da, sözdən qaçanları da, söz deməyə qorxanları da. Lakin İlham müəllim mənim bu yaşımda tapdığım sözümüzün ağsaqqalıdır...