Virus deyib keçməyin... "Nəfəs darlığına səbəb olan qrip infarkt və ürək xəstəliklərini gətirə bilər"
Son həftələrdə yuxarı tənəffüs yollarının infeksiyalarında əhəmiyyətli artım müşahidə olunur. Qrip, eyni zamanda RSV və COVID kimi digər viruslar səbəbindən xəstəxanaya müraciət edənlərin sayı heç də az deyil. Bütün yaş qruplarından insanları təsir edən bu xəstəliklər xüsusilə risk qrupunda olanlarda daha ağır keçə bilər.Ürək xəstələri də bu qrupa daxildir. O qədər ki, qrip, infarkt və hətta ürək çatışmazlığı kimi ciddi nəticələrə səbəb ola bilər.
Bizimyol.info "TRT Haber"ə istinadən xəbər verir ki, şiddətli qripdən sonra ürəklə əlaqəli ciddi problemləri olan insanlar ola bilər, baxmayaraq ki, əvvəllər heç vaxt ürək və ya təzyiq xəstəliyi keçirməmişlər.Bəs viral infeksiyalar ürək xəstələrinə necə təsir edir?
Hansı hallarda həyati təhlükəsi olan nəticələrə rast gəlinir? Ürək xəstəliyi olmayan insan bu xəstəliklərlə qarşılaşanda eyni problemləri yaşaya bilərmi?
Türk Kardiologiya Dərnəyinin Profilaktik Kardiologiya və Ateroskleroz İşçi Qrupunun prezidenti olan Sağlamlıq Elmləri Universitetinin Doktor Siyami Ersek, Ürək-damar Xəstəlikləri Mərkəzindən Prof.Dr. Barış Güngör bu sualları dəyərləndirib."Viral infeksiyalar bu insanlarda infarkt, ürək çatışmazlığı ilə bağlı şikayətlər, ritm pozğunluqları, sinə ağrısı, ürək ətrafında və ya ağciyərlərdə maye yığılması kimi problemlərə səbəb ola bilər", - deyə Kardiologiya mütəxəssisi Prof. Dr. Barış Güngör bildirib.
Viral infeksiya xəbərdarlığı
Çıxışına son zamanlar qrip hadisələrinin artması ilə başlayan Prof. Dr. Güngör: “Bu xəstəlikləri çox yüngül keçirən insanlar ola bilər, çox ciddi şəkildə yaşayanlar da ola bilər”, - deyib. Yaşı 65-dən yuxarı olan insanlara xüsusi diqqət yetirməyin vacib olduğunu bildirərək sözlərini belə davam edib: “Virus infeksiyaları həssas xəstələrdə daha ciddi problemlər yarada bilər. Buna görə də hazırda ölkəmizdə yaşanan təcili yardım və reanimasiya şöbələrində doluluq nisbətinin artması kimi ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb olur”.
Bəs ürək xəstələri viral infeksiyalardan necə təsirlənir? Ürək və təzyiq xəstəliklərinin cəmiyyətdə 3 nəfərdən 1-də görülən ümumi sağlamlıq problemi olduğuna diqqət çəkən Prof. Dr. Güngör: "Bu xəstələr qrip və ya virus infeksiyalarına qarşı yüksək risk qrupundadırlar... Virus infeksiyaları bu insanlarda infarkt, ürək çatışmazlığı ilə bağlı şikayətlər, ritm pozğunluqları, sinə ağrısı, ürək ətrafında və ya ağciyərlərdə maye yığılması kimi problemlərə səbəb ola bilər", - deyib.
Prof. Dr. Güngör, yüksək risk qrupunda olan ürək və təzyiq xəstələrinin viral infeksiyalarla qarşılaşdıqları zaman izləməli olduğu addımları belə izah edib: “Xəstələrin etməli olduğu ilk şey həkimləri ilə yaxın təmasda olmaqdır. Onlar dincəlməli, sağlam qidalanmalı və ürək dərmanlarının fəaliyyətini tənzimləyən dərmanlardan müntəzəm olaraq istifadə etməlidirlər. Bundan əlavə, əlbəttə ki, biz siqaret çəkməyi qəti şəkildə qadağan edirik. Bilməliyik ki, viral infeksiya xüsusilə siqaret çəkən ağciyər xəstələri üçün çox ciddi risk yaradır. Yenə bir həftədən çox davam edən şikayətlər varsa, həkim tərəfindən müayinə olunmalıdır”.
Viruslar ürəyi dayandıra bilir
"Üst tənəffüs yollarının infeksiyaları təkcə ürək xəstələrində bu vəziyyətə səbəb olmur. Müalicə gecikirsə, daha əvvəl ürək xəstəliyi diaqnozu qoyulmamış insanlarda da bu cür həyati təhlükə yarada bilər. Gələcəkdə xəstənin virus xəstəliyi və şikayətləri yaxşılaşsa belə, infeksiya ağciyərlərə keçərsə, həyatı üçün təhlükə yaradan sətəlcəm dediyimiz xəstəliyə çevrilə bilər", - deyə Güngör bu virusların birbaşa ürəyə hücum etdiyini vurğulayıb.
“Gizli işemik ürək xəstəliyi, yəni heç bir əlamət göstərməyən damarların daralması və ya tıxanması bu infeksiyalardan sonra özünü büruzə verə bilər. Və nəticədə ürək spazmı və infarktına səbəb ola bilər. Qrip infeksiyasında bədən və boğaz ağrısı kimi şikayətlər tez-tez rast gəlinsə də, döş sümüyünün, yəni iman lövhəsinin altında yaranan küt təzyiqə bənzər ağrılar ürək spazmının əlaməti ola bilər. Yenə də tez-tez danışılan virusun ürəyə birbaşa təsir etdiyi, buna miokardit (ürək əzələsinin iltihabı) və perikardit (ürəyin selikli qişasının iltihabı) dediyimiz hallar da baş verə bilər”,- deyə o əlavə edib.
Aritmiya və ağır nəfəs darlığına diqqət yetirin
Viral infeksiyaların xəstələrin ürəyinə təsir etdiyi hallar bəzi əlamətlərlə özünü büruzə verir. Məsələn, xəstələrdə sinə ağrısı və aritmiya ola bilər.
Prof. Dr. Güngör görülə biləcək digər mühüm problemləri belə izah edir: “Əgər xəstə çox ciddi problem olan kardiomiopatiya dediyimiz mərhələyə çatıbsa, yəni orqanizm virusu müalicə edə bilmirsə və ürəyə ziyan vurursa, təəssüf ki, ürək əlamətləri ilə bizə də müraciət edə bilər. Bu ürək çatışmazlığı əlamətləri adətən qrip infeksiyası zamanı gec baş verdiyi üçün diaqnoz qoymaq çox çətindir. Həmçinin ürəyin böyüməsi, büzülmə funksiyalarının pozulması, qapaqlarda sızma, daha irəli mərhələlərdə isə bədəndə ödem və ağciyərlərdə maye yığılması kimi çox inkişaf etmiş xəstəliklərə çevrilə bilər. Xəstədə çox yüksək hərarət, şiddətli nəfəs darlığı, ürək döyüntüsü və döş qəfəsində ağrılar varsa və ya şikayətlərinin nəzarətsiz şəkildə artdığını hiss edirsə, xəstəxanaya müraciət etməlidir".
Qrip peyvəndi özünüzü qorumağın təsirli yoludur
Bütün bu nəticələrin qarşısını almaq üçün xəstələr mümkün qədər özlərini virus infeksiyalarından qorumalıdırlar.
Bu nöqtədə edilməsi lazım olanlar üzərinə doktor Güngörü: “Sosial mühitlərdə infeksiyaya qarşı diqqətli olmaq çox vacibdir. Ürək xəstələri "maskalamnış" ola bilər. Qrip peyvəndi ilə tibbi qorunma mümkündür. Qripə qarşı peyvəndlər zamanın 80 faizində yüngül infeksiyanı təmin edir. Əlbəttə ki, bir çox viral infeksiyalar öz-özünə yaxşılaşır. Burada ən vacib şey bədəni güclü saxlamaqdır. Sağlam həyat tərzi tövsiyələrinə mümkün qədər riayət edilməlidir. Çünki immun sistemi artıq viruslara qarşı yaxşı təchiz olunmuş vəziyyətdə olur. Bunu peyvəndlə dəstəkləsək, immun sistemimiz viral xəstəlikləri 99 faizlə məğlub edəcək”, - deyə bildirib.
Hansı mərhələdə həkimə müraciət edilməlidir?
Qripə yoluxan bir çox insan həkimə müraciət etmədən evdə dincəlməklə xəstəlikdən qurtula bilər. Lakin xəstəlik ağırdırsa, gecikmədən səhiyyə müəssisəsinə müraciət etmək lazımdır. Hansı mərhələdə həkimə müraciət edilməlidir?
Güngör: “Əgər xəstədə çox yüksək hərarət, kəskin nəfəs darlığı, ürək döyüntüsü və döş qəfəsində ağrılar varsa və şikayətlərinin nəzarətsiz şəkildə artdığını hiss edirsə, xəstəxanaya müraciət etməlidir. Bu prosesdə bilinməyən dərman istifadəsindən də çəkinmək lazımdır”, - deyib.
O, ürək xəstələrinə diqqət çəkərək: “Ürək xəstələrinə həkimlərinin məsləhəti ilə ağrıkəsici və digər qrip dərmanlarından istifadə etməyi tövsiyə edirik. Çünki bu dərmanlarla əlaqəli olan sinə ağrısı və ya aritmiya səbəb olan yan təsirlərlə qarşılaşa bilərik. Bundan əlavə, qan durulaşdırıcı və sidikqovucu istifadə edən xəstələr bitki çaylarından istifadə edərkən həddən artıq istifadə etməməli, lazım gəldikdə həkimlərinə müraciət etməlidirlər. Antibiotiklərdən bilgisiz istifadə də bakteriyaların orqanizmdə müqavimət göstərməsinə səbəb olur. Antibiotiklər viral infeksiyalara qarşı təsirli deyil. Ağır virus infeksiyalarında viruslara qarşı təsirli olan xüsusi antiviral preparatlardan istifadə etmək olar”, - deyib.
