İbrahim Cəfərov: "Ulu Öndər tarixdə əbədi bir yol - “Heydər Əliyev yolu” saldı..."
“Heydər Əliyev olmasaydı, heç bir müasir Azərbaycan olmazdı. Bakıda və respublikada, nə də ölkənin xaricində, bu həqiqətə meydan oxuyan tək bir insan yoxdur. Bütün türk dünyasının ən hörmətli siyasətçilərindən olan, Azərbaycan xalqının ümummilli liderinin rolu və əhəmiyyəti çox böyükdür. Onun həyat yolu, idarəetmə fəlsəfəsi, bacarıq və təsir səviyyəsi biyograflar və tarixçilər tərəfindən çox uzun müddət öyrəniləcəkdir. Heydər Əliyevin təcrübəsi yalnız müasir Azərbaycanın həyatına əhəmiyyət verməmişdir, əksinə, illər ərzində daha da aktual və əhəmiyyətli hala gətirmişdir”.
Bunu BİA.Az-a Ümummilli lider Heydər Əliyevin anım günü ilə bağlı açıqlamasında Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetinin rektoru, AMEA-nın müxbir üzvü, professor İbrahim Cəfərov bildirib:
“Ən dəqiq şəkildə fəaliyyətini "modernləşdirmə" sözü ilə ifadə etsək, Sovet dövründə Heydər Əliyevin Azərbaycan rəhbərliyinə gəlməsindən sonra respublikanın dərin modernləşdirmə prosesi başlamışdır. Sovet hakimiyyətinin başında işləyən Azərbaycan lideri, bəlkə də SSRİ-nin sönmüş və tələbkar dəyişməsini islah edən ən aktual tərəfdar olan, ancaq böyük bir gücün qorunması, inkişafın yeni bir mərhələsinə çatdırmaq qabiliyyətinə malik bir sıra təklifləri yerinə yetirilməsində rolu olmuşdur”.
Professor İbrahim Cəfərov qeyd edib ki, 1969-cu ildə Heydər Əliyev respublikanı idarə etdiyi dövrdə böyük səviyyədə hakimiyyətə malik yüksək səviyyəli idarəçiliyi olan şəxs kimi qəbul edilirdi:
“Tapşırılan vəzifəni daim parlaq bir şəkildə başa vuran Heydər Əliyevin sayəsində həmin dövrdə neft sənayesi tamamilə yenilənmiş və modernləşdirilmiş, Gəncə şəhərində yüksək texnologiyalı alüminium istehsalı istifadəyə verilmiş, tikilmiş su elektrik stansiyaları, Naxçıvanda toxuculuq fabriki, alət istehsalı sənayesi inkişaf etdirilmiş, Bakıda ev kondisionerlərinin istehsalı üzrə zavod hazırlanmasını uğurla heyata keçirmişdir.
Heydər Əliyevin Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi dönəmində və əslində millətin lideri kimi onun 10 illik yubileyinə hörmətlə yanaşıldı və o, Sosialist Qəhrəmanı adına layiq görüldü. Bu 10 il ərzində Azərbaycanın sənaye potensialı iki dəfədən çox artmışdır. Sonra Uluöndərin öz doğma respublikasının bugünkü taleyinə minnətdarlıq edərək yazırdı: "Bu ən yaxşı illər idi ... Bəzən, işi bitirdikdən sonra da evə getmədim, düşündüm, respublikamızın vəziyyətini yaxşılaşdırmaq üçün yeni planlar hazırladım. Mənim vəzifəmə təqdim olunan imkanlardan istifadə edərək, xalqım üçün faydalı işlər etmək barədə düşündüm". Azərbaycanın Heydər Əliyev tərəfindən idarə olunduğu illər tikinti və qurulma dövrü oldu, 313 sənaye müəssisəsi tikilib istifadəyə verildi. Milli iqtisadiyyatın müxtəlif sahələrinin inkişafında uğur qazanmaq üçün Azərbaycan, SSRİ-nin sotsialist rəqabətini 12 dəfə üstələyirdi. Heydər Əliyev intellektuallarla çox tanış olur, elm və sənət adamlarına qiymət verərək, yubileyləri qeyd etmək adətini təqdim edir, çoxsaylı memarlıq abidələrinin bərpasına başlayır. 1978-ci ildə qəbul edilmiş Konstitusiyada öz təşəbbüsü ilə Azərbaycan dili dövlətin statusu alır”.
Professor Azərbaycanda baş verən mübahisəli hadisələrə də diqqət çəkib:
“1990-cı ilin qışında Sovet əsgərləri Bakıya gətirildi və qanlı hadisələr baş verdi. Ertəsi gün Heydər Əliyev Moskvada Azərbaycan xalqına qarşı törədilən cinayətin təşkilatçılarını və təqsirləndiricilərini cəzalandırmaq tələbi ilə Bakıya qoşunların gətirilməsini pislədi. O, həqiqətən də özünü Azərbaycanın müstəqilliyinin tərəfdarı elan etdi. Həmin ilin iyun ayında Əliyev öz vətəninə qayıtdı, ilk Bakıda, sonra Naxçıvanda, Azərbaycanın Ali Sovetinə deputat seçildi. 1991-1993-cü illərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Sovetinin sədri vəzifəsində çalışan Heydər Əliyev müharibə yolu ilə məhv olan muxtar respublikanın iqtisadiyyatını bərpa etmək və əhalinin normal həyatını qurmaq üçün bütün tədbirləri gördü. Heydər Əliyev müsahibəsində öz fəaliyyətini yekunlaşdırdı: "Mənim qiymətlərimi şişirtmədən, mən Naxçıvanın o dövrdən məni xilas etdiyindən çox qürur duyuram" deyə bilərəm. Üç ildir ki, Naxçıvan Əliyev rəhbərliyi altında sabitlik adasına çevrilib və yeni Azərbaycan dövlətinin qurulması üçün ilk addımlara başlanılıb.
1993-cü il oktyabrın 3-də ümumxalq səsverməsi nəticəsində Heydər Əliyev Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçilir və 1998-ci il oktyabrın 11-də seçicinin 76,1 faizini qazanaraq dövlət başçısı seçildi. Heydər Əliyev bir sıra beynəlxalq mükafatlara layiq görülmüş, müxtəlif ölkələrin ali məktəblərinin fəxri doktoru və digər yüksək fəxri adlar, dörd dəfə Lenin ordeni, Qırmızı ulduz ordeni, iki dəfə Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adına layiq görülmüş, bir çox dövlətlərin orden və medalları ilə təltif edilmişdir.
Heydər Əliyev Azərbaycanda daxili siyasi sabitliyə nail olub, eyni zamanda ölkənin iqtisadi müstəqilliyinin təməlini qoydu. İstehsalın bərpası, maliyyə vəziyyətinin yaxşılaşdırılması və sərmayələrin cəlb edilməsi üçün böhran əleyhinə proqramlar hazırlanmasına nail oldu. Prezident yeni Konstitusiyanın hazırlanmasına başladı. "Biz belə bir Konstitusiyanı inkişaf etdirməli və qəbul etməliyik ki, tarixi bir sənəd, əsas qanuna çevrilsin və uzun müddət Azərbaycan demokratik prinsiplər əsasında sabit bir şəkildə təmin olunsun".
Belə bir Konstitusiya 1995-ci ilin noyabr ayında qəbul edildi. Sonra Heydər Əliyev qeyd etdi ki, "bu Konstitusiyanın məqalələrini müşahidə edərək xalqımız Azərbaycan Respublikasının müstəqilliyini əbədiləşdirəcəkdir. Bizim vəzifəmiz vətəndaşlarımızın hüquq və azadlıqlarının qorunmasını təmin etmək üçün Konstitusiya ilə təmin edilmiş təminatları, qanunvericilik bazalarını effektiv şəkildə istifadə etmək və ölkəmizdə hüquqi, demokratik dövlət qurmaqdır"”.
İbrahim Cəfərov H.Əliyevin balanslı xarici siyasi fəaliyyətindən danışıb. Bildirib ki, bir çox cəhətdən onun gözəl siyasəti sayəsində, əsrin neft müqaviləsi, daha sonra da Azərbaycan üçün əlverişli şərtlərə müqavilələr bağlanıb:
“Danışıqlar uzun və çətin idi. Vəziyyət xarici siyasətdən neft siyasətini dəyişdirməyə təzyiq etmək üçün xaricdən ilhamlanmış silahlı islahatlarla bir neçə cəhdlərlə daha da ağırlaşdı. Ancaq Heydər Əliyev vətən maraqlarını müdafiə edə bildi. Müqaviləni imzalayarkən, o, gələcək nəsillərin tarixi hadisəni qiymətləndirəcəyini sevinc və güvənlə vurğulayıb. Yeri gəlmişkən, "Əsrin müqaviləsi" ndə dünyanın 8 ölkəsindən 13 şirkət iştirak edib. "Əsrin müqaviləsi" nin nəticəsi Azərbaycan üçün birbaşa iqtisadi mənfəətlərlə məhdudlaşmır. Ölkənin rəhbərliyinin səmərəli hərəkətləri sayəsində çoxalma effektinə nail olundu: ölkənin geosiyasi vəziyyəti kəskin artdı, xalqın sosial rifahının təməli qoyuldu, neft mühəndisliyi və neft kimyasına yeni bir təkan verildi. İqtisadiyyata milyardlarla dollar axını bazarın keçidində bir söndürmə faktoru rolunu oynadı və qazanc sənayenin çox sahələrində yeni texnologiyaların tətbiqinə imkan verdi. Heydər Əliyevin hakimiyyəti dövründə Bakının yenidən qurulmasına başlanmış, bu gün burada bir şəhər olmuşdur və burada olanların hamısına təəccüb doğurmuşdur. Paytaxtın yenidən qurulması davam edir.
Bakı - Tiflis - Ceyhan neft kəməri və Bakı - Tbilisi - Ərzurum qaz kəməri kimi böyük layihələr Əliyevin adı ilə bağlıdır. Enerji sektorunda beynəlxalq oyunçuların gəlməsi sayəsində Azərbaycan həm Rusiya, həm də Qərbin tərəfdaşlarının hərəkətlərinə öz qərarlarından asılı vəziyyət yaradıb. Heydər Əliyev siyasətinin bu vektoru sonradan oğlu İlham tərəfindən dəstəklənib və uğurla davam etdirildi və bu günə kimi Azərbaycan Avropanın alternativ enerji təchizatçılarından birinə çevrildi. Heydər Əliyev böyük diplomatik və praktiki təcrübəsinə malik idi. Müstəqil dövlət başçısının vəzifəsi ona Birləşmiş Ştatlar, Avropa və Asiya ölkələri rəhbərləri ilə bərabər təmasda olmaq imkanı vermişdir. Və mövcud münasibətləri Azərbaycan xeyrinə istifadə etdi. Heydər Əliyevin dediyi bu sözlər, müdrik siyasət kimi, vaxt testini uğurla keçməsidir. Mən həmişə qürurluyam. Heydər Əliyev Azərbaycanın güclü bir dövlət xətti, siyasi və iqtisadi əsasları yaratmaqla yanaşı, milli ideoloji və milli ideologiyanın bərqərar olmasının təməlinə çevrilmişdir. Onun ölkəsinin dünyəvi təməllərini quran Heydər Əliyev idi.
Hal-hazırda Azərbaycan tamamilə dünyəvi, həm xarici, həm də daxili siyasət apararaq, Yaxın Şərqdə güclənən ekstremist meyllərə qarşı çıxan dövlətlərdən biridir. Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi altında bugünkü Azərbaycan Heydər Əliyev siyasətini uğurla davam etdirir. Azərbaycanın nüfuzu daim artır, xalqın rifahı yaxşılaşır. Heydər Əliyevin böyük rolu yalnız öz doğma Azərbaycanında yüksək qiymətləndirilmiş, eləcədə başqa ölkələrdə bir çox görkəmli modern xadim onun haqqında dərin ehtiramla danışır.
Professor İbrahim Cəfərov sonda qeyd edib ki, dahi şəxsiyyət, qəlbi daim Azərbaycan sevgisi ilə döyünən, Azərbaycan deyən zaman səsi tir-tir əsən, həmişə və hər yerdə milli mənsubiyyəti ilə qürur duyan, gözləri Vətən eşqi ilə parıldayan ulu öndər Heydər Əliyev haqqında söz söyləmək mənim üçün həm qürurvericidir, həm də böyük məsuliyyətdir. Bəri başdan vurğulamaq yerinə düşər ki, Vətənimiz və xalqımız üçün misilsiz xidmətlər göstərən, adı tariximizə qızıl hərflərlə yazılan ümummilli liderimiz Heydər Əliyev daim qəlbimizdədir. Milli dövlətçilik və müstəqillik yolumuz Heydər Əliyev ideyaları ilə nurlanır:
"Müqəddəs amalı, məqsəd və məramı doğma Vətənin azadlığı, müstəqilliyi, rifahı olan Ulu Öndər xalq məhəbbətindən, içindəki inam və imandan güc alaraq bu yolda qarşılaşdığı bütün çətinliklərə qətiyyətlə sinə gəlməyi bacardı, tarixdə “Heydər Əliyev yolu” saldı. Çünki O, uca Yaradana inanırdı. O, bu çətin, bir o qədər də şərəfli yolda tək olmadığını bilirdi.
Heydər Əliyev dərin fitri istedada, fenomenal yaddaşa, bəlağətli nitqə malik idi, bütün sahələri gözəl bilirdi. Onda olan dünyagörüşə, siyasi səriştəyə, fəhmə, ən çətin situasiyalardan məharətlə çıxmaq bacarığına dünyadakı hər böyük siyasətçidə rast gəlmək mümkün deyil. Bu mənada bütün dünyanı özünə heyran qoyan dahi şəxsiyyət bir məktəb idi. Dünya liderləri ondan hər zaman öyrənir, ona həsəd aparır, bunu öz çıxışlarında, müsahibələrində etiraf edirdilər.
Milli yaddaşımızda silinməz izlər buraxan Heydər Əliyevin Azərbaycana rəhbərlik etdiyi illər ərzində bugünkü dövlət müstəqilliyimizin möhkəm təməli qoyuldu, milli ruh və azərbaycançılıq məfkurəsi yüksəlməyə, ölkədə hər bir sahə sürətlə inkişaf etməyə başladı.
Dünya siyasətçiləri üçün o, müdrik və uzaqgörən siyasi və dövlət xadimi idi. Bu gün Heydər Əliyev aramızda olmasa da, onun xatirəsi qəlbimizdə həmişə yaşayacaqdır."
BİA.AZ
