Hədsiz dərəcədə yorğunluq hissinizin səbəbi "Sink çatışmazlığı" ola bilər

Cəmiyyət

29-12-2023, 12:53 226

Bugünkü mövzunun əsası olan sink çatışmazlığının nə olduğunu, nələrə səbəb olduğunu və əlamətlərinin nə olduğunu araşdırırıq.

Bizimyol.info xəbər verir ki, bu barədə Türkiyə mətbuatı müxtəlif araşdırmalara əsaslanan məlumat dərc edib.

Sink çatışmazlığı əsasən orqanizmin sink ehtiyacını kifayət qədər ödəyə bilməməsi nəticəsində yaranan bir vəziyyətdir. Lakin onun nəticələri yaraların gec sağalmasından tutmuş immunitet sistemimizin zəifləməsinə qədər dəyişir. Gəlin bu barədə bütün təfərrüatları ilə danışaq.
Bu məzmunda insan orqanizmində bir çox əlamətlər yarada bilən sink çatışmazlığı nədir, nədən yaranır və əlamətləri nələrdir kimi suallara cavab axtardıq. Bədənimizdə sümüklərdə, dişlərdə, saçlarda, dəridə, qaraciyərdə, əzələlərdə və ağ qan hüceyrələrində meydana çıxan sink RNT və DNT-nin əmələ gəlməsində iştirak edən 100-dən çox fermentin tərkib hissəsidir. Bədənimizdə bu qədər əhəmiyyətli bir yerə sahib olduğuna görə, onun çatışmazlığı bəzi mənfiliklərə səbəb ola bilir.
Bir çox qidada təbii olaraq olan vacib bir mineral olan sink, müəyyən sağlamlıq problemləri olan və ya nizamsız qidalanma olan böyüklərdə və ya uşaqlarda meydana gələ bilər. Bu yazıda sink çatışmazlığının əlamətlərini və səbəblərini ətraflı müzakirə etdik.
Dırnaqlarda ağ ləkələrə səbəb olan sink nədir və nə edir?
Sink təbii olaraq bədənimizdəki hüceyrələrdə olur. Hüceyrələrin böyüməsinə və bölünməsinə kömək edən sink zülalların və genlərin fəaliyyəti üçün də son dərəcə zəruri və vacibdir. Başqa sözlə, ümumiyyətlə böyümə və inkişafda, immunitet sistemində, hüceyrə metabolizmində, yaraların sağalmasında, çoxalmada və bir çox başqa funksiyalarda rol oynayır.
Yuxarıda qeyd etdiyimiz səbəblərə görə sinkin bədənimiz üçün son dərəcə əhəmiyyətli yeri var. Buna görə də, kifayət qədər miqdarda istehlak etməyinizə və sink çatışmazlığı yaşamamağınıza əmin olmaq son dərəcə vacibdir.
Sink çatışmazlığı nədir, tam olaraq nə deməkdir?
Təbiətdə bir çox qidalarda olan vacib mineral olan sink bədənin müxtəlif toxumalarında saxlanılır. 100-dən çox fermentin tərkib hissəsi kimi də rol oynayan sinkin miqdarı tamamilə istehlak edilən qidalardan asılıdır. Ümumiyyətlə, balanssız qidalanma, malabsorbsiya, sinkdə az olan qidalar və ya xroniki xəstəliklər kimi amillər sink çatışmazlığına səbəb ola bilər.
Sink çatışmazlığı halında, sinklə zəngin əlavələr və ya qidalar tövsiyə olunur. Bununla belə, sink əlavələrinin nəzarətsiz istifadəsi də müxtəlif sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Buna görə də, bu cür əlavələri bir sağlamlıq həkiminin nəzarəti altında qəbul etməyi tövsiyə edirik.
Bəs, sink çatışmazlığının əlamətləri hansılardır və onu necə aşkar etmək olar? İmmunitet sisteminin zəifləməsindən tutmuş iştahsızlığa qədər hər şeyə təsir edir:

İmmunitet sisteminin zəifləməsi
Yaraların gec sağalması
Müxtəlif dəri problemləri
Dad və tekstura hisslərinin azalması, iştahanın azalması
Reproduktiv problemlər
Hormon balanssızlıqları
Daha yüksək infeksiya riski
Ağ ləkələri olan dırnaqlar

Verdiyimiz məlumatlardan sonra sink çatışmazlığının nədən qaynaqlandığı ilə maraqlana bilərsiniz. Sink çatışmazlığı müxtəlif simptomlara səbəb ola bilər, lakin bunlar dərhal nəzərə çarpmaya da bilər. Sink çatışmazlığının simptomları adətən sink səviyyəsi çox aşağı nöqtəyə çatana qədər başlamır. Bədəninizin müxtəlif yerlərində rastlaşa biləcəyiniz sink çatışmazlığının bəzi əlamətlərini yuxarıda qeyd etdik. Qidalanma ilə yanaşı, malabsorbsiya (udma) pozğunluqları və ya müxtəlif qaraciyər xəstəlikləri sink çatışmazlığına səbəb ola bilər. Oraq hüceyrəli anemiya kimi bəzi xroniki vəziyyətlər də sink çatışmazlığının yaşanma ehtimalını artıra bilər.
19 yaşdan yuxarı böyüklər üçün tövsiyə olunan gündəlik sink miqdarı kişilər üçün 11 mq, qadınlar üçün isə 8 mq təşkil edir. Hamiləlik və ana südü zamanı 11-12 mq istehlak etmək tövsiyə olunur.
Sink çatışmazlığını ən doğru şəkildə necə düzəltmək olar?

Balanslaşdırılmış pəhriz
Sink əlavələri
Tərkibində sink olan qida əlavələri

Sink çatışmazlığını aradan qaldırmaq üçün sinklə zəngin qidalardan istifadə etmək son dərəcə vacibdir. Qırmızı ət, quş əti, balıq, balqabaq tumu və süd məhsulları kimi müxtəlif qidaların tərkibi sinklə zəngindir. Adekvat və balanslı bir pəhriz ilə birlikdə yüksək protein tərkibli qidaların istehlakı da sinkin qəbulunu artıra bilər.
Sinkin qəbulunu azalda bilən fitoatlar kimi maddələrdən qaçınmaq və ya sinkin artmasını dəstəkləyən amilləri ehtiva edən qidaları seçmək sink çatışmazlığının aradan qaldırılmasında faydalı ola bilər. Lazım gələrsə, sink əlavələri də həkim məsləhəti və nəzarəti altında istifadə edilə bilər.
Bununla belə, bu əlavələrin dozasını diqqətlə müəyyən etmək son dərəcə vacibdir, çünki həddindən artıq sink qəbulu zərərli nəticələrə səbəb ola bilər.
Beləliklə, sink əlavə etmək üçün nə yemək lazımdır? Tərkibində sink olan qidaları təqdim edirik:

Qırmızı ət
Dəniz məhsulları
Quşçuluq
Balıq
Süd və süd məhsulları
Paxlalılar
Balqabaq toxumu
Fındıq və toxum
Bütün taxıllar
Tərəvəz

Əgər sinklə zəngin qidalar istehlak etmək istəyirsinizsə, ilk seçiminiz qırmızı ət ola bilər. Dana, mal əti və quzu kimi qırmızı ətlər sinklə son dərəcə zəngin qidalardır. Bundan əlavə, xərçəng, karides, istiridyə və kalamar kimi dəniz məhsulları, həmçinin toyuq və hinduşka kimi quş əti də sinklə zəngindir.
Süd, pendir və qatıq kimi süd məhsulları da sink çatışmazlığını aradan qaldıran mühüm qida maddələrindəndir. İstehlak miqdarına çox diqqət yetirilməsə də, mərcimək, noxud və lobya kimi paxlalılar həm zülal, həm də sink baxımından istehlak edilməsi tövsiyə olunan qidalardır. Qulançar, ispanaq kimi bəzi tərəvəzləri də istehlak edə bilərsiniz. Yuxarıdakı sinklə zəngin bu qidaları diqqətlə istehlak etmək ümumi sağlamlığınız və bədən funksiyalarınız üçün də vacibdir.
Bu gün sink çatışmazlığı nədən yaranır, onun əlamətləri nələrdir, onu necə aradan qaldırmaq olar kimi suallara cavab verməyə çalışdıq. Məzmunu oxuduqdan sonra sink çatışmazlığınız olduğunu düşünürsünüzsə, ən dəqiq nəticələrə nail olmaq üçün hər hansı əlavə qəbul etməzdən əvvəl tibb işçisi ilə məsləhətləşmənizi tövsiyə edirik.