Pensiyalar nə qədər artacaq: İki ehtimal - AKTUAL
Yeni ildə pensiyaların indeksləşdirilməsi yenidən müzakirə üçün gündəmdədir. Rəsmi mənbələrdən verilən məlumata görə, pensiyaçılarımıza verilən aylıq nağd ödənişlərdə artım 11%-i keçməyəcək və fevral ayında ödəniləcək.
Bildiyiniz kimi, ölkədə pensiyalar bu şəkildə indeksləşdirilir: sığorta hissəsi və ya aylıq nağd ödənişlər əvvəlki ildə orta nominal əmək haqqının artımına uyğunlaşdırılır. Yığım kapitalı inflyasiyaya görə indeksləşdirilir. Yanvar-noyabr aylarında Azərbaycanda işçilərin əmək haqlarının artım səviyyəsi 11,2 faiz olub. Bu barədə Dövlət Statistika Komitəsindən (DSK) məlumat verilib. Qurumdan o da bildirilinb ki, son bir ildə illik inflyasiya 8,8 faizi ötməyib.
Sadə dillə desək, aylıq pensiya ödənişləri təxminən 10,8 faiz arta bilər. Bunu Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi (ƏƏSMN) yanında Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun (DSMF) sədri Himalay Məmişov 2023-cü ilin yekunlarına dair keçirilən mətbuat konfransında deyib. Onun sözlərinə görə, fevralın əvvəlinə qədər DSK zəruri məlumatları DSMF-ə təqdim etməlidir.
Buna uyğun olaraq, fevral ayında pensiyalara yenidən baxılacaq. Beləliklə, gələn ay təqaüdçülər yanvar bonusunu və artıq yenidən işlənmiş fevral pensiyasını alacaqlar.
Milli Məclisin üzvü, iqtisadçı alim Vüqar Bayramovun dediyinə görə, fevral ayında bütün pensiyalar indeksləşdirilir: “Mövcud qanunvericiliyə görə, pensiyalar hər il yanvar ayında əvvəlki ilin orta aylıq əmək haqqının faiz artımından asılı olaraq indeksləşdirilir. Artımın dəqiq faizi hələlik məlum olmasa da, indeksasiya bu aydan hesablanır. Dövlət Sosial Müdafiə Fondu artımı 10,8 faiz proqnozlaşdırıb, Dövlət Statistika Komitəsi isə ötən ilin 11 ayında nominal orta aylıq əmək haqqının 11,2 faiz artdığını bildirib”.
“Bonuslar yanvar ayından hesablandığı üçün ödənişin vaxtı ilə bağlı sual yaranır. 2023-cü ildə orta aylıq əmək haqqının artımı ilə bağlı rəsmi statistika fevralın 10-dan əvvəl açıqlanacaq, bu isə o deməkdir ki, pensiyalara bu ay yenidən baxılacaq. Beləliklə, pensiyaçılar gələn aydan artımlar alacaqlar - fevralda onlara yanvar ayının artımı və yeni fevral pensiyası veriləcək”, - deyə ekspert bildirib.
Deputat indeksasiyanın bütün növ əmək pensiyalarına şamil edildiyini söyləyib: ““Əmək pensiyaları haqqında” Qanunun 4-cü maddəsinə əsasən, əmək pensiyalarının 3 növü – yaşa görə əmək pensiyası, əlilliyə görə əmək pensiyası və ailə başçısının ölümünə görə pensiya təyin edilir. Bütün bu ödənişlər nəzərdən keçiriləcək”.
Buna əlavə etmək lazımdır ki, minimum pensiya bu il dəyişməz olaraq qalır. Bu, o deməkdir ki, pensiya üçün tələb olunan pensiya kapitalı bu il də artmayacaq. Bir qayda olaraq, bu göstərici minimum pensiyanın sağ qalma müddətinə - 12 il və ya 144 aya vurulması əsasında hesablanır. Müvafiq olaraq, minimum əmək haqqı artdıqca pensiyaçılar üçün də maliyyə tələbləri artır. Hazırda pensiya üçün minimum pensiya kapitalı 40 min manatı bir qədər ötüb (144 x 280 = 40 320).
İndeksləşdirməyə qayıdaq. Burada əsas məsələ DSMF-in maliyyə imkanlarıdır. Hesablama Palatasının məlumatına görə, bu il onun gəlirləri 10,4% artaraq 7 milyard manata yaxın olacaq.
Bundan əlavə, cari maliyyə dövründə pensiyaçıların yaşayış minimumu 23 manat və ya 11,6% artaraq 222 manata çatıb. Minimum pensiya hələ də respublikada pensiyaçılar üçün müəyyən edilmiş şərti həyat səbətindən 58 manat yüksəkdir. Lakin digər analitiklərin fikrincə, yaşayış minimumunun artması ilə minimum pensiyanın da artımı gözlənilməlidir.
Ayna.az
