Azərbaycan-Türkiyə qardaşlığı: Zamanı aşan birlik və strateji müttəfiqlik

Siyasət

20-06-2025, 17:14 448

Dünya düzəninin durmadan dəyişdiyi, yeni təhlükələr və çağırışlarla müşayiət olunduğu bir dövrdə dövlətlərarası münasibətlərin mahiyyəti və istiqaməti daha da aktuallaşır. Bu mənada, müharibələrin və geosiyasi ziddiyyətlərin artdığı, qeyri-müəyyənliyin qlobal miqyasda dərinləşdiyi bir zamanda bizə dost və qardaş olan ölkələrlə münasibətlərimizin dərinləşdirilməsi, həm ikitərəfli, həm də regional kontekstdə böyük əhəmiyyət daşıyır. Azərbaycanın bu istiqamətdəki ən mühüm və sarsılmaz müttəfiqi isə qardaş Türkiyədir.

Azərbaycan-Türkiyə əlaqələri sadəcə diplomatik və strateji tərəfdaşlıqla məhdudlaşmır. Bu münasibətlər köklü tarixə, ortaq mədəniyyətə, dilə, dinə və milli-mənəvi dəyərlərə söykənir. "Bir millət, iki dövlət" fəlsəfəsinə əsaslanan bu münasibət bu gün yeni zirvələri fəth etməkdədir. İki ölkə arasında münasibətlərin ən yüksək səviyyəyə çatmasında mühüm addımlardan biri də 2021-ci ildə Şuşada imzalanan Şuşa Bəyannaməsi olmuşdur. Bu sənəd Azərbaycan-Türkiyə əlaqələrini rəsmi olaraq müttəfiqlik səviyyəsinə yüksəltmiş, qarşılıqlı dəstəyin hüquqi əsaslarını möhkəmləndirmişdir.

Azərbaycan Prezidentinin 2025-ci il iyunun 19-da Türkiyənin Kahramanmaraş şəhərində "Azərbaycan" məhəlləsinin açılış mərasimində iştirakı bu birliyin növbəti simvolik və strateji ifadəsi oldu. Bu səfər təkcə iki ölkə liderinin görüşü kimi deyil, həm də xalqlarımızın birliyinin, mənəvi dayanıqlığının, bəşəri həmrəyliyinin təcəssümü kimi yadda qaldı. Prezident İlham Əliyevin çıxışı zamanı vurğuladığı kimi, 2023-cü ilin fevralında baş verən dağıdıcı zəlzələ Azərbaycan xalqı tərəfindən sanki öz faciəsi kimi qəbul edildi. İlk saatlardan etibarən Azərbaycan dövləti və xalqı qardaş Türkiyənin yanında oldu, yardım karvanları, axtarış-xilasetmə dəstələri, tibbi briqadalar və könüllülər dərhal bölgəyə göndərildi.

Zəlzələdən zərər çəkmiş Kahramanmaraş şəhərində 27,6 hektarlıq ərazidə inşa edilən "Azərbaycan" məhəlləsi bu yardımın, dəstəyin və qardaşlığın maddiləşmiş simvoludur. Burada yaşayış binaları, məktəb, uşaq bağçası, mədəniyyət mərkəzi, sosial və ticarət obyektləri inşa olunmuş, yüzlərlə ailənin normal həyata qayıtması təmin edilmişdir. Bu layihə təkcə humanitar yardım deyil, həm də Azərbaycanın dostluq və qardaşlıq prinsipinə sadiqliyinin bariz nümunəsidir.

Prezident İlham Əliyev mərasimdəki çıxışında xüsusilə vurğuladı ki, biz tarix boyu yaxşı və çətin günlərdə bir yerdə olmuşuq. Qarabağ savaşında Türkiyənin ilk dəstək verən ölkə olması, siyasi və mənəvi cəhətdən Azərbaycanın yanında yer alması həlledici rol oynamışdır. Həmin dəstək xalqımızın ruhunu yüksəltmiş, mübarizəmizə güc qatmışdır. İndi isə Azərbaycan öz qardaşlıq borcunu layiqincə yerinə yetirir.

Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan da öz çıxışında bu qardaşlıq münasibətlərinə geniş yer ayırdı. O bildirdi ki, zəlzələ zamanı Azərbaycanın verdiyi dəstək heç zaman unudulmayacaq. Azərbaycan xalqının və dövlətinin göstərdiyi həmrəylik, sədaqət və mənəvi dəstək Türkiyə xalqının yaddaşında dərin iz buraxmışdır. Ərdoğan qeyd etdi ki, "Azərbaycan" məhəlləsi bu gün iki dövlətin birliyinin, qarşılıqlı sevgisinin və əbədi dostluğunun rəmzinə çevrilmişdir.

Azərbaycan-Türkiyə münasibətləri yalnız emosional və simvolik addımlarla yox, həm də konkret strateji sahələrdə həyata keçirilən layihələrlə möhkəmlənir. Orta Dəhliz, TANAP və TAP kimi enerji və nəqliyyat layihələri, hərbi əməkdaşlıq, müdafiə sənayesi, təhsil, turizm və digər sahələrdəki əlaqələr iki ölkənin regional və qlobal miqyasda nüfuzunu artırmaqdadır. Bu əməkdaşlıq yalnız Azərbaycan və Türkiyəyə yox, ümumilikdə türk dünyasına və regional sabitliyə böyük töhfə verir.

Kahramanmaraşda açılan "Azərbaycan" məhəlləsi yalnız bir tikinti layihəsi deyil. Bu, bərpa, yenidənqurma və həmrəyliyin obrazıdır. Bu, türk dünyasında birliyin, qarşılıqlı etimadın və ortaq gələcəyə inamın simvoludur. Bu, Azərbaycan-Türkiyə qardaşlığının canlı salnaməsidir. Zaman keçəcək, amma bu məhəllə nəsillərə həm tarixi dərs, həm də nümunə olacaq: Həqiqi dost, çətin gündə tanınar!

Nəticə olaraq, Azərbaycan-Türkiyə münasibətlərinin bu səviyyəyə çatması xalqlarımızın iradəsinə, liderlərimizin uzaqgörən siyasətinə və ortaq tarixə əsaslanır. İki ölkənin gələcəkdə də bütün sahələrdə birgə hərəkət edəcəyi şübhəsizdir. Bu birlik bölgədə sülhün, təhlükəsizliyin və inkişafın ən böyük təminatıdır.

Arifə Hüseynova,
Turan Dövləti Təşkilatlarının Azərbaycandakı Nümayəndəliyinin rəhbəri.

BİA.az