Sunakın səfəri: Britaniya ilə razılaşma və müharibənin dondurulması - NƏ BAŞ VERİR?
Yanvarın 12-də Böyük Britaniyanın Baş naziri Rişi Sunak Kiyevə səfər edib. Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski ilə görüşdən sonra müdafiə sahəsində mühüm sənəd imzalanıb. Xüsusən də London Kiyevlə kəşfiyyat məlumatlarını bölüşəcəyini, hərbi təlimlərə kömək edəcəyini və müdafiə-sənaye əməkdaşlığını gücləndirəcəyini vəd edib.
Qısacası:
- Britaniya siyasətdə öz çəkisini gücləndirməyə çalışır. O cümlədən Ukraynanın yerləşdiyi regionda. Səfər və imzalanan sənəd ABŞ və Aİ-nin diqqəti dayanması fonunda prosesin bir hissəsi kimi vacibdir.
- Birinci bənddən irəli gələn daxili siyasi komponent - öz əhalisinə Britaniyanın öz xarici siyasət yolunun mövcudluğunu nümayiş etdirmək.
- İngilisləri Qara dənizin gələcəyi maraqlandırır. Buna görə də dənizə xüsusi diqqət yetirilir. Bizim gücümüz buradadır, çünki dənizdəki dronların konsepsiyası dənizdə müharibə baxımından yenidir.
- Danışıqlar. Bu, dondurma və ya atəşkəslə bağlı məsləhətləşmələr üçün müqəddimə idimi?
İki əsas baxış var.
Birincisi odur ki, cəbhədəki nisbətən sabit vəziyyət burada və indi müharibənin dondurulmasından danışmağa əsas vermir.
İkincisi - başa çatdırmaq üçün aydın perspektivləri olmayan uzun bir müharibə tərəfdaşları düşünməyə vadar edir: "Sonda nə olacaq?"
Hər iki tezisi bir blokda nəzərdən keçirək:
Cəbhədəki “sabit” vəziyyət həm Rusiya Federasiyasını cilovlamaq imkanlarımızın nümayişidir, həm də (təəssüf ki) dondurulma ehtimalı mövzusunu gündəmə gətirir. Xüsusilə "sabitlik" gecikirsə.
İndi bizi izləyirlər. Rusiya Federasiyasından mümkün genişmiqyaslı hücumun effektivliyini qiymətləndirirlər. Bundan sonra çox güman ki, axını çevirmək qabiliyyətimizi nümayiş etdirmək şansımız olacaq. Hətta məhdud, lakin nəzərəçarpacaq uğur belə, ya məsələni nəhayət hərbi yolla həll etmək, ya da Rusiya Federasiyasının zəif mövqeyini nəzərə alaraq danışıqlar prosesinə başlamaq üçün Ukraynaya dəstəyin artırılması zərurəti ilə bağlı tezisləri gücləndirir.
Uğur yoxdursa, müharibənin dondurulması barədə fikirlər artacaq. Bir çox format ola bilər və onlar bizim üçün çox xoşagəlməzdən olduqca sərfəli olana qədər dəyişir. Ancaq burada sual Ukraynanın döyüşmək istəyindən deyil, bir neçə aspektdən gedir:
1.Müharibə əsasən tərəfdaşlarımızın vergi ödəyicilərinin pulları hesabına aparılır. Və onun gecikməsi potensial “bərpa” büdcəsini artırır. Əgər yaxın gələcəkdə məsələnin hərbi yolla həlli şansı yoxdursa, müharibəni dondurmağın mənası var. Bu yanaşma Aİ ölkələri və ABŞ-ın birbaşa və ya dolayı yolla iştirak etdiyi əksər hərbi münaqişələrdə nümayiş etdirilib.
2.“Rusiyanın qalib gəlməsinə imkan vermədilər və Ukraynanı, hətta onun bir hissəsini xilas etdilər” hekayəsi həm də tərəfdaş ölkələrin siyasətçiləri üçün öz seçiciləri üçün yaxşı “qələbə” hekayəsidir.
3.Bizim iş sahəmiz budur: “Rusiyadan sonra nə?” və ya “Rusiyanın yerinə nə?” təhlili yoxdur. Və naməlum qorxudur. Qorxu budur: "Ukraynalılar öz ölkələri ilə nə etmək fikrindədirlər?"
4.Gərginliyin əsas xətti ABŞ və Çin arasındakı rəqabətdir. Burada, Pekin Moskvanı özünə bağlamaq prosesini dönməz hala gətirməmiş Vaşinqtonun müharibəni dayandırması arzu edilir.
Nəticə: yaxın 4-5 ayda biz həqiqətən də danışıqlarda iştiraka məcbur olmayacağıq. Ancaq onlar bu barədə müxtəlif platformalarda (lakin ən yüksək səviyyədə deyil) danışmağı təklif edəcəklər (əhval-ruhiyyəni ölçəndən sonra). Bundan sonra nə baş verəcəyi yuxarıda qeyd olunan 4 məqamdan asılıdır.
Böyük Britaniya ilə adı çəkilən müqavilə isə hər iki ssenaridə Ukrayna üçün əlavə bonusdur. Tərəfdaşlara siqnal və müharibədə Ukraynaya dəstək siyasətini necə rəsmiləşdirməyin nümunəsidir. Digər tərəfdən, (danışıq ssenarisi vəziyyətində) Rusiya Federasiyasının Ukraynaya uzunmüddətli dəstəyin təminatlarının olmaması ilə bağlı tezisi üçün əlavə arqument var. Və nəhayət, daxili sahə üçün yaxşı bir siqnaldır. Prezidentin və Xarici İşlər Nazirliyi komandasının işinin nəticəsindən çox şey asılıdır.
Müəllif: İqar Tışkeviç - Ukrayna Gələcək İnstitutunun politoloqu.
Mənbə: UNİAN
Tərcümə AYNA-ya məxsusdur
