"Zombi Maral" xəbərdarlığı: "İnsanlara da yoluxa bilər"

Keçən il ABŞ-da yüzlərlə heyvanın “zombi maral xəstəliyinə” yoluxmasından sonra alimlər bu xəstəliyin insanlara da keçə biləcəyi barədə xəbərdarlıq edirlər. Vayominqdə 800 maral, sığın nümunəsində heyvanları sulu, letargik, büdrəmə və boş baxaraq tərk edən Xroniki Zəiflik Xəstəliyi (Chronic Wasting Disease (XZX)) aşkar edilib. Bununla belə, ekspertlər xəstəliyin “yavaş gedən fəlakət” olduğu barədə xəbərdarlıq edib və dövlətləri xəstəliyin insanlara keçmə ehtimalına hazır olmağa çağırıblar.

Bizimyol.info xəbər verir ki, bu barədə XZX tədqiqatçısı Dr. Cory Anderson "The Guardian"a danışıb.
"Britaniyada dəli dana xəstəliyinin yayılması, məsələn, kənd təsərrüfatı heyvanlarından insanlara sıçrama zamanı işlərin bir gecədə nəzarətdən çıxa biləcəyinə dair bir nümunədir.Biz oxşar bir şeyin baş vermə potensialından danışırıq. Heç kim bunun mütləq baş verəcəyini demir, amma insanların buna hazır olması vacibdir", - deyə o qeyd edib
"İndependent"in məlumatına görə, 1980-1990-cı illərdə Böyük Britaniyada iribuynuzlu heynanın ət və sümük unu ilə qidalanması səbəbindən insanların dəli dana xəstəliyinə xoluxduqları aşkar edildikdən sonra 4,4 milyon mal-qara kəsilərək məhv edilib.
Heyvanlarda olan tez-tez ölümcül xəstəlik mərkəzi sinir sistemini yoluxduraraq, onlarda aqressiv əlamətlərə və koordinasiyanın olmamasına səbəb olur. 1995-ci ildən bəri 178 insan ölümü bu xəstəliyin insan yoluxmuş variantı ilə əlaqələndirilib.
İctimai Vəhşi Təbiət Alyansına görə, 2017-ci ildə insanlar hər il XZX-yə yoluxmuş 7000 ilə 15000 arasında heyvanları istehlak ediblər. Bu rəqəmin hər il 20 faiz artacağı gözlənilir. Dr. Anderson deyib ki, Viskonsin ştatında minlərlə insan yoluxmuş geyik əti yeyib. XZX canlıya yoluxduqdan sonra onun fəsadlarını aradan qaldırmaq olduqca çətindir. Torpaqda və ya digər əşyaların üzərinə illərlə qala bilər və alimlər onun dezinfeksiyaedici maddələrə, formaldehidə, radiasiyaya və 600 dərəcə selsidə yandırılmaya davamlı olduğunu deyirlər.
Bu araşdırma ABŞ-ın biotexnologiya şirkəti "Ginkgo Bioworks"in heyvanlardan insanlara ötürülən xəstəliklərin 2020-ci ilə nisbətən 2050-ci ildə 12 dəfə çox insanı öldürə biləcəyi barədə xəbərdarlıq etməsindən sonra baş verib. Şirkət, yayılma kimi tanınan zoonoz xəstəliklərin yaratdığı epidemiyaların iqlim dəyişikliyi və meşələrin qırılması səbəbindən gələcəkdə daha çox yayıla biləcəyini söyləyib. Qrupun araşdırmasına görə, 1963-2019-cu illər arasında epidemiyalar demək olar ki, 5 faiz, ölümlər isə hər il 9 faiz artıb.
"Bu illik artım templəri davam edərsə, biz təhlil edilən patogenlərin 2020-ci ilə nisbətən 2050-ci ildə 4 dəfə daha çox yayılma hadisəsinə və 12 dəfə daha çox ölümə səbəb olacağını gözləyirik", - deyə şirkətdən bildirilib.скачать dle 12.1